Richard Appignanesi’nin yazdığı ve Oscar Zarate’nin çizimleriyle-karikatürleriyle yer aldığı Varoluşçuluk: Sartre ve Camus’yü Daha İyi Anlamak İçin Çizgibilim kitabından bahsetmeden evvel, ana hatlarıyla “Varoluşçuluk” üzerine konuşmak gerektiğini düşünüyorum. Yani, ilk çağlardan beri felsefenin yaptığı en önemli şey olan soru sormak eylemini gerçekleştirmek istiyorum: Nedir bu varoluşçuluk? Kimin düşüncesinden türemiş, yayılmış ve Camus, Sartre, Nietzsche gibi insanları üzerine düşünmeye sevk etmiştir?

Varoluşçuluk, 19. yüzyılın ortalarında Danimarkalı filozof Søren Kierkegaard’ın, Hegelci ve Kantçı felsefe görüşlerine karşıt bakış açısına sahip bir düşünce akımı olarak doğduğu genel olarak kabul edilir. Doğal olarak da Kierkegaard,  Varoluşçuluğun ilk filozofu olarak düşünülebilir. Onun bireysel deneyimleri önceleyen bakış açısı, Hegelci bakış açısının nesnel doğrular üzerine kurduğu düşünce tarzının karşısında durur; Kierkegaard’a göre sadece nesnelliğin bireyin varoluşunda yeterli olamayacağı, insanın yaşamı için doğru olan şeylerin deneyimlediği ve somut olarak yaşadığı şeylerle gerçekleştirilebileceği düşüncesi hâkimdir.

Kierkegaard’ın 19. yüzyılda temellerini attığı bu görüş, 20. yüzyılda modernizm-postmodernizmle beraber çağın en önemli felsefi akımı olacaktır.  Martin Heidegger, Karl Jaspers, Simone de Beauvoir, Jean-Paul Sartre, Albert Camus gibi düşünür ve yazarlar, Varoluşçuluk üzerine önemli metinler kaleme almışlar ve günümüzde hâlâ tartışılagelen akımın en önemli isimleri olmuşlardır.

Richard Appignanesi’nin kaleme aldığı Varoluşçuluk kitabı da bu akımla alakalı ilgi çekici bir kitap. Sartre ve Camus özelinde, 20. yüzyıl boyunca bu akım üzerine düşünce sarf eden filozofların görüşlerini, kendi bakış açısı etrafında yorumlayarak okurlara farklı bir okuma deneyimi sunuyor. Say Yayınları’nın Çizgibilim başlığıyla oluşturduğu serinin kitaplarından birisi olan Varoluşçuluk, Oscar Zarate’nin çizimleriyle destekleniyor.

Kitabı okurken, temel manada Varoluşçuluk kavramına giriş yapmıyorsunuz. Yani kitap bir başlangıç kitabı değil. İkinci Dünya Savaşı’nın öncesi ve sonrasında akımın temsilcilerinin düşünce biçimlerini konu edinen yazarımız, bu düşünceleri kendi yanıtlarıyla, yorumlarıyla ve sorularıyla okura iletiyor. Hatta Appignanesi, düşüncelerini irdelediği düşünürlerle tartışmalara giriyor, onlara sorular soruyor, sorularına kendi çıkarımları ve bulumlarıyla cevaplar veriyor.

Kitap boyunca geçmişin ve günümüzün Varoluşçuluk sorularına yanıtlar veren, Kierkegaard, Sartre, Camus, Heidegger, Husserl, Nietzsche gibi filozoflarla görüşleri üzerinden tartışan Appignanesi, felsefe meraklılarının ve özellikle Varoluşçuluk hakkında karşılaştırmalı kaynak-yorum arayanların ilgisini çekebilecek nitelikte bir kitap kaleme almış. Kitap boyunca yer yer ağır dili ve felsefe temelli esprileriyle sizleri zorlasa da, zaman ayırıp okumaya değecek dolulukta bir kitap olduğunu söyleyebilirim.

Özellikle Oscar Zarate’nin çizimleri ağır konular içerisinde sizlere konuları ve anları zihninizde canlandırma imkânı sunuyor. Şükrü Alpagut’un çevirisini yaptığı Varoluşçuluk-Sartre ve Camus’yü Daha İyi Anlamak İçin Çizgibilim, sadece Sartre ve Camus’yü değil akımın diğer temsilcilerinin de bakış açılarına yönelmenize önayak olacaktır.

Caner Almaz

Künye: Richard Appignanesi, Oscar Zarate. (2018).Varoluşçuluk: Sartre ve Camus’yü Daha İyi Anlamak İçin Çizgibilim, Çev.: Şükrü Alpagut, İstanbul: Say Yayınları.

Yasal Uyarı: Yayımlanan bu yazının tüm hakları sosyalbilimler.org’a aittir. Söz konusu metin, izin alınmadan başka bir web sitesinde ya da mecrada kısmen veya tamamen yayımlanamaz, kopyalanamaz, çoğaltılamaz, dağıtılamaz, içeriğinde herhangi bir değişiklik yapılamaz. Aksi taktirde bir hak ihlali söz konusu olduğunda; sosyalbilimler.org, 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun ve 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun ilgili hükümleri gereğince maddi ve manevi tazminat davası açabilir. Ancak yazının bir bölümü, alıntılanan yazıya aktif link verilerek kullanılabilir. Her türlü alıntı (her müstakil yazı için) 200 kelime ile sınırlıdır. Alıntı yapılan metin üzerinde herhangi bir değişiklik yapılamaz. Bu metinde yer alan görüşler yazara aittir ve sosyalbilimler.org’un editöryal politikasını yansıtmayabilir.