Merhaba,

2019 yılını geride bırakırken yılın okurlarımız için, yıl boyunca sosyalbilimler.org [Sosyal Bilimler] olarak yapıp ettiklerimizden ve yılın bizim açımızdan nasıl geçtiğinden bahsetmeyi siz okurlarımızla paylaşmayı uygun gördük.

Türkçe nitelikli metnin / içeriğin hele ki sosyal bilimler gibi bu coğrafyada verimli bir mehaz vermesine karşın çıktı anlamında pek de tatmin edici sonuçlar ortaya koymadığı bir alanında Sosyal Bilimler olarak 2019 yılında özgün 105 makale yayımladık. Bu makalelerden 56’sı İngilizce’den çevrilerek Türkçe literatüre kazandırıldı.

Google’un tüm ülkeler için yayımladığı 2019 yılının arama trendlerinden Türkiye’nin payına düşenleri görünce, Sosyal Bilimler‘in 2019’daki en çok okunan çalışmaları insana bir nebze moral verebiliyor.

Sosyal Bilimler’de 2019 yılında en çok okunan üç çalışma sırasıyla şu şekilde:

Akademik Kitap Eleştirisi Nedir, Nasıl Yapılır?

Türkiye akademi camiasında kitap eleştirisi meselesi genellikle yayımlanan dergilerin son kısımlarında kıyıda köşede kalmış, yüksek lisans ve doktora yapan kimselerin veya araştırma görevlisi statüsünde olanların “tenezzül ettiği” ve çoğu kez bahsedilen kitabın içinden birebir alıntılar yapılarak bir özet geçilmiş hâli olarak karşımıza çıkmakta. Akademik unvanda yükselmeler katedildikçe vazgeçilen bu yayım türünün sahiden ne gibi kıstasları var, nelere dikkat edilmeli diye Türkçe kaynaklarda bir araştırma yaptığımızda kayda değer metinler görememiş ve iş başa düştü diyerek, bu alanda İngilizce konuşulan akademik dünyada ne gibi şeyler yazılmış diye araştırmaya başlamıştık. Yirmiden fazla kaynak tarayıp söz konusu kaynaklardan süzülerek sekiz ayrı kaynağı dikkate alarak akademik kitap eleştirisinin ne olduğu ve daha da önemlisi nasıl yapılır olduğuna dair bir derleme çeviri yapmıştık. Bu çalışma ilk yayımlandığı günden beri birçok bilim insanı tarafından okundu, paylaşıldı. Birçok akademisyen, söz konusu metni kendi öğrencilerine yardımcı kaynak metin olarak tavsiye ettiğini dile getirdi. Söz konusu metin buradan okunabilir.

Modern Bir Dünyada Paganlar: Neopaganizm Nedir?

Son yıllarda Türkiye’de deizm, ateizm ve dinden kopuş / mesafe koyuş meselesinin sıklıkla tartışılan büyük bir realite olduğu hususu, bu konudaki ciddi araştırma raporları, yayımlandıktan sonra kaldırılmak zorunda kalınan raporlarla, kimi kürsülerden dile getirilen uyarılarla ve üst perdeden itirazlarla [Link 1–2–3] malum. Söz konusu durumun bir yansımasının da neopaganizm üzerine bir metni okumak ile bir ilgisi var mıdır bilemiyoruz fakat Çağdaş Paganizm olarak da bilinen, doğanın yüceltilmesini merkeze alan bir hareket, dinler veya dinsel gelenekler grubu olarak tanımlanan Neopaganizm’in neliğine dair kaleme alınmış ve Türkçeye çevirdiğimiz bu çalışma 2019’da Sosyal Bilimler’de en çok okunan ikinci çalışma. Söz konusu metin buradan okunabilir.

Suç ve Suçluluk Üzerine Sosyolojik Teoriler

Silahlı şiddettin ve kadın cinayetlerinin günden güne arttığı, toplumda kutuplaşmanın had safhaya çıktığı, muhtarların dahi keyfi oyunbozanlık yaptığı [Link 1–2–3], toplumun çok farklı kesimlerinden birçok kimsenin terör örgütü üyeliğinden yargılandığı, özgürlükler konusunda başarılı bir sınav verilemediği, bazı suç oranlarında ciddi artışlar yaşandığı [Link 1–2] bir atmosferde suç ve suçun sosyoloji üzerine okuma yapmak isteyen bir okurun Sosyal Bilimler‘in bu yazısına denk gelmesi çok da zor olmasa gerek. Öte yandan bu başlığın bu kadar çok okunması, böylesi önemli bir alanda -en azından yayımlanmış kitap anlamında- oldukça sınırlı çalışmanın bulunuyor olması da olabilir. Söz konusu metin buradan okunabilir.

Sosyal Bilimler‘in sponsorluğunda hazırlanan Apokrif Podcast‘te 2019’da toplamda 1294 dakika süren 16 program gerçekleştirildi. Türkçe podcast konusunda literatürün oldukça bakir olduğu bilinen bu alanda böylesi bir hamle şüphesiz kayda değer.

Apokrif Podcast’in 2019’da en çok dinlenen üç bölüm ise sırasıyla şu şekilde:

Bölüm 16: Arayış ve Dini Anlatılarla Yüzleşme

Bu bölümde; Türkiye’de son dönemde sıklıkla tartışılan; kendisini muhafazakâr olarak tanımlayan ebeveynlerin çocuklarının dinden uzaklaşması, deizme yönelimin ve sekülerleşmenin artması, dinden kopuş gibi ifadelerle dile getirilen, dini anlatı ile yüzleşme olarak da nitelendirilebilecek meseleler üzerine sohbet edildi.

Dinlemek İçin:
Apple Podcast, Spotify Podcast, Google Podcast, Spreaker Podcast

Söz konusu bölümü bilgisayar veya akıllı cihazınıza buradan indirebilirsiniz.

Bölüm 20: Yedinci Mühür

Bu bölümde, İsveçli oyun yazarı ve film yönetmeni Ingmar Bergman’ın 1957 yapımı Det sjunde inseglet [Yedinci Mühür] filmi üzerine konuşuldu. Filmin sularında yüzerken, Bergman’ın dikkat çektiği düşünülen; yaşamın anlamı, insanın ölüm karşısındaki çaresizliği, tanrının sessiz kalışı, inançları yara almış insanın ruh hâli gibi meselelere temas edildi.

Dinlemek İçin:
Apple Podcast, Spotify Podcast, Google Podcast, Spreaker Podcast

Söz konusu bölümü bilgisayar veya akıllı cihazınıza buradan indirebilirsiniz.

Bölüm 17: Kötülük

Bu bölümde, kötülük meselesine odaklanıldı. Kötülük üzerine konuşurken, onun nasıl tanımlanabileceği sorusu yanında sıradanlığı, kaynakları, insan doğasındaki konumu ve onun karşısında insanların nasıl bir tavır sergilediği gibi farklı noktalara da temas edildi.

Dinlemek İçin:
Apple Podcast, Spotify Podcast, Google Podcast, Spreaker Podcast

Söz konusu bölümü bilgisayar veya akıllı cihazınıza buradan indirebilirsiniz.

Sosyal Bilimler‘in daimi okurları hatırlayacaktır, sosyalbilimler.org’un genel yayın yönetmeni tarafından çıkarılan ve yine sosyalbilimler.org’un bir markası olan e-dergi formatında yayın hayatına başlayan ve ilk sayısının yayımı sonrasında bir zorunlulukla yayın hayatını sona erdiren Epokhé Sosyal Bilimler Dergisi yerini 2018 Aralık sonu itibarıyla başka bir dergiye bıraktı.

2019 Ocak itibarıyla Doğu Batı Yayınları bünyesinde yine sosyalbilimler.org’un genel yayın yönetmeninin dergi yayın yönetmenliği sorumluluğunda yayın hayatına başlayan, yerel süreli, dört aylık, matbu, hakemli dergi Pasajlar Sosyal Bilimler Dergisi, 2019’da üç sayı yayımladı.

Pasajlar bünyesinde 2019’da yayımlanan sayılar şu şekilde:

Sayı 1: Hukuk Düşüncesi

Talha Dereci’nin genel yayın yönetmenliği ve O. Vahdet İşsevenler’in sayı editörlüğünde hazırlanan sayıda yer alan isimler:

Yasemin Işıktaç, Ahmet Ulvi Türkbağ, Mustafa Erdoğan, Cemal Bâli Akal, Ertuğrul Uzun, E. İrem Akı, Ayşe Eylem Erkıpçak, Hasanhan Taylan Erkıpçak, Özgür Taburoğlu, Kasım Akbaş, Zelal Pelin Doğan, Mehmet Parlak, Cansu Muratoğlu, Dolunay Çörek, Zeynep Şenel Gencer ve Tansu Açık.

Söz konusu sayıda yer alan genel yayın yönetmeni ve sayı editörünün takdimlerinin tam metin olarak, yazarların da çalışmalarını kısmî metin olarak okumak mümkün.

Sayı 2: Edebiyat, Teori ve Eleştiri

Talha Dereci’nin genel yayın yönetmenliği ve Gökhan Yavuz Demir’in sayı editörlüğünde hazırlanan sayıda yer alan isimler:

Zekiye Antakyalıoğlu, Emrah Peksoy, Mustafa Zeki Çıraklı, Burcu Alkan, Alberto Manguel, Mehmet E. Şimşek, Hilmi Yavuz, Özgür Taburoğlu, Bülent Ayyıldız, Selahattin Özpalabıyıklar, Müge Serin, Emre Çakar, Neslihan Köroğlu Çallı, Hakan Atay, Karun Çekem, Tim Parks ve Fulya Kılınçarslan.

Söz konusu sayıda yer alan genel yayın yönetmeni ve sayı editörünün takdimlerinin tam metin olarak, yazarların da çalışmalarını kısmî metin olarak okumak mümkün.

Sayı 3: Alain Badiou

Talha Dereci’nin genel yayın yönetmenliği ve Mustafa Demirtaş’ın sayı editörlüğünde hazırlanan sayıda yer alan isimler:

Alain Badiou, Peter Hallward, Jean-Luc Nancy, Daniel Bensaïd, Adriel M. Trott, Jason Read, Bruno Bosteels, Hakan Yücefer, Özgür Taburoğlu, Özgün Bulut, İlknur Güler Akan ve Selvin Yaltır.

Söz konusu sayıda yer alan genel yayın yönetmeni ve sayı editörünün takdimlerinin tam metin olarak, yazarların da çalışmalarını kısmî metin olarak okumak mümkün.

Sosyal Bilimler 2020 Gündemi

sosyalbilimler.org’un sponsorluğunda hazırlanacak Türkçe podcast programların sayısı 2020 ile birlikte çeşitlenerek artacak. Konuşmacıları ve program adları hazır olmakla birlikte 2020’de Sosyal Bilimler bünyesinde tiyatrodan edebiyata, felsefeden sosyolojiye, medya ve iletişimden hukuk ve arkeolojiye kadar çeşitli alanlarda yayın yapacak toplamda 11 adet yeni podcast programı yayın hayatına başlayacak.

2020 itibarıyla sosyalbilimler.org Ankara Söyleşileri başlıyor. Dijitaldeki temasımızı dijital ortamda bırakmamak, okurlarımızla buluşmak ve “sokakta” da faaliyetlerimizi sürdürmek adına, söylenecek kıymetli sözü olduğunu düşündüğümüz dost ve hocalarımızla iki haftalık periyotlarda söyleşiler gerçekleştireceğiz Ayrıca haftalık olarak da bazı atölye girişimlerimiz de olacak. Etkinlikler için sosyal medya hesaplarımızı takip etmeyi unutmayın.

Pasajlar Sosyal Bilimler Dergisi‘nin 2020 gündemi de belli.

• Ocak 2020’de, Yalın Alpay‘ın sayı editörlüğünde “Post-Truth Çağı” temalı sayı yayımlanacak.
• Mayıs 2020’de yayımlanmak üzere İbrahim Sirkeci‘nin sayı editörlüğündeki “Göç Meselesi” temalı sayı hazırlanıyor.
• Eylül 2020’de yayımlanmak üzere Çetin Türkyılmaz‘ın sayı editörlüğünde “Immanuel Kant” temalı sayı hazırlanıyor.

sosyalbilimler.org’a ilham veren kitapların, #BaşlangıçtaKitapVardı etiketiyle belirli periyotlarda paylaşılacağı “Sosyal Bilimler Kütüphanesi” adıyla yayın yapmaya başlayan bir Instagram hesabımız var. Merak ediyorsanız bakabilirsiniz.

2020’de Sosyal Bilimler‘in YouTube kanalında hareketlilikler göreceğinizden şüpheniz olmasın!

sosyalbilimler.org hakkındaki görüş, öneri ve şikayetlerinizi her daim dile getirebilir, yapacağınız kayda değer eleştirilerinizle bu zorlu yolculukta bize yardımcı olabilirsiniz.

Zaman kısıtı olmaksızın; editör, yazar ve çevirmen başvurularımız devam etmektedir.

Hâlâ üye olmadıysanız haftalık e-bültenimize ücretsiz olarak abone olabilirsiniz.

Faydasız, hiçbir zaman dilendiği gibi çıkmayan ve klişe tebriklerden uzak durarak Camus’den bir pasaj ile yeni bir yıla başlamayı uygun görüyoruz:

… özgürlük yolu üzerinde, atılacak bir adım daha var. Yaratıcı ya da fatih, bu akraba kafalar için son çaba giriştikleri işlerden de kurtulmasını bilmektir: İster fetih, ister aşk, ister yaratım olsun, yapıtın da var olmayabileceğini kabul edebilmek; böylece her türlü bireysel yaşamın derin yararsızlığını sonuna kadar götürmek, tüketmektir. Nasıl yaşamın uyumsuzluğunu görmek ona tüm aşırılıklara dalma hakkını verirse, yapıtlarının oluşturulmasında da daha büyük bir rahatlık, bir kolaylık verir.

Geriye kalan, tek çıkış yolu ölüm olan bir yazgıdır. Ölümün bu tek kaçınılmazlığı dışında, sevinç ya da mutluluk; her şey özgürlüktür. Tek efendisi insan olan bir dünyadır, sürer gider. Onu bağlayan bir başka dünya düşüydü. Düşüncenin yazgısı kendi kendinden el çekmek değildir artık, imgeler biçiminde sıçramaktır. Oyalanır masallarda kuşkusuz- ama insan acısının derinliğinden başka derinliği bulunmayan ve onun gibi tükenmez olan masallarda. Eğlendiren ve kör eden tanrısal masal değil, çetin bir bilgeliği, yarınsız bir tutkuyu özetleyen ve yeryüzüne özgü olan yüz, devinim ve dram.

Talha Dereci
Genel Yayın Yönetmeni
editor@sosyalbilimler.org
31/12/2019 – Ankara