Yakın dönem içerisinde dünyada gerçekleşen politik ve ekonomik gelişmeleri ne kadar sağlıklı ve doğru yorumlayabiliyoruz dersiniz? Kaos ortamının son bulmadığı Orta Doğu, dünyada giderek yükselen ve önüne geçilemeyen terör eylemleri, “Arap Baharı”...
Kayda Değer Akademik Metinler
Üniversiteye Yeni Başlayanlara Bazı Tavsiyeler
Her güzel şeyde olduğu gibi, yaz tatili de çabucak bitti. Yine okul. Pardon Üniversite. Ne diyecektik? Okul mu üniversite mi? Yeni başlayan öğrenci, şaşkındır, çevresini merak eden bebek misali her şeye merakla bazen de meraksız bakar da...
Tarık Akan: Bir Son Değil Başlangıç!
Onu son kez haberlerde izlemiştim. Nazım Hikmet Kültür Merkezi’nin bulunduğu binanın ranta açılmasına isyan ediyordu. “Ben ne yapacağım bilmiyorum. Bilen varsa bana söylesin.” diye serzenişte bulundu önce, sonra gülerek gazetecilere döndü ve “Merak...
Cumhuriyetin Kuruluş Dönemi Açısından Antropoloji ve Irkçılık Tartışmaları Hakkında Görüşler
1875 yılında yapılan II. Coğrafi Bilimler Kongresi’nde Le Noury’nin yaptığı açılış konuşması, toplantının tümüne egemen olan tavrı açığa vuruyordu; “Baylar, Tanrı’nın inayeti bize yeryüzünü bilme ve ele geçirme yükümlülüğünü...
Filler Tepişir Çimenler Ezilir: Bir Tutam Baharat
Tassos Boulmetis ’in “Bir Tutam Baharat”(2004) adlı filmi, baharatların işte bu yönüne, sosyal hayata, insan ilişkilerine, psikolojiye etkilerine odaklanıyor. Film, yakın planda görülen bir emzirme sahnesiyle açılıyor. Anne, göğsüne şeker serperek...
İstanbul’da Rum Olmak, Atina’da Rum Kalmak
Yunan uyruklu Rumların Türkiye’den sınır dışı edildiği 1964 Sürgünün 50. yılındayız. 1964 tarihi, Türkiye’de Rum azınlığın yok oluşunu hızlandıran en önemli tarihtir. Birkaç ay içinde 12.000 Yunan uyruklu Rum’un sınır dışı edildiği, 30.000 Türk...
Politik Aklın Eleştirisi: Foucault’ nun Modern Yönetimsellik Çözümlemesi
1980’li yılların ortasında beni Frankfurt’a Goethe Üniversitesi’ne (ve daha sonra da Sosyal Araştırmalar Enstitüsü’ne) getiren ve siyaset bilimi, sosyoloji ve hukuk öğrenmeye teşvik eden eleştirel kurama olan ilgimdi. Büyük oranda Joachim Hirsch ve...
6-7 Eylül 1955: Cumhuriyet Tarihinin En Karanlık Gecesi
Cumhuriyet tarihimizin en tatsız olaylarından birinin 50. Yıldönümüne[1] yaklaşıyoruz… Elli yıl önce İstanbul’da gayrimüslim vatandaşlarımıza karşı saldırılar düzenlendi, bu insanların işyerleri ve evleri önce tahrip edildi sonra da yağmalandı...
Tedrisi Memuriyetten Aygıta: Türkiye’deki [Yüksek] Ortaöğretimin Halleri
Meşhur Prusyalı General Clausewitz’in o bilinen sözünü yeniden hatırlayalım: “Savaş, siyasetin başka araçlarla devamıdır.” Ve uyarlayalım: “Türkiye’de (de) akademi, memuriyetin başka araçlarla devamıdır”; ne eksik ne fazla. Bu, bugüne has bir şey de...
Toplumsal Tarih Dergisi Eylül 2016 Özel Sayı: Darpsız, Darbesiz Demokrasi
Yeniçeri isyanlarından başlayıp 12 Eylül 1980 darbesine kadar uzanan bu sayı Mehmet Ö. Alkan’ın editörlüğünde hazırlandı. Erden Akbulut, İsmet Akça, Noémi Lévy-Aksu, Taha Akyol, Evren Balta, Turgut Çeviker, Edhem Eldem, Kaya Erdem, Doğan Gürpınar...
Lisansüstü Eğitim Yapan ve Yapmak İsteyenlerin Göz Önünde Bulundurması Gereken Durumlardan Bazıları
İlk adımlardan biri çalışılacak konunun seçimidir. Yönetilebilir yani uygun zamanda bitirebilecek bir araştırma konusu olması önemlidir. Eğitim sürecince literatürde bir boşluğun doldurulmasına katkı sağlayacak, araştırabilecek, soru üretebilecek...
Abdullah Efendi ile Yürümek: Tanpınar’ın Hikâyeleri Üzerine Düşünceler
Arthur Rimbaud, şöyle söylüyor [Ahmet Miskioğlu, Tanpınar’dan Notlar, Yeni Türk Edebiyatı Tezli Sertifika Ders Notları (1952) (2015), Dergâh, s: 48, Miskioğlu’nun Tanpınar’ın dersleri içerisinde tuttuğu notlarını Dergâh Yayınları vasıtasıyla okuyucu...
Toplumsal Meselelerin Haritası Olarak Star Trek
Dizinin ortaya çıkışı, birçok akımla olduğu gibi, 1960’ların Kadın Hareketleriyle de aynı zamana denk gelmişti. Star Trek’in kadınlara yaklaşımı ilerici bir niyetle yola çıktıysa da, dönemin şartları, yapımcıları, cinsiyetler arası ilişkiler ve...
İslam Sanatı ve Estetiğinde Hakikat ve Mecaz, İki Poetik Tavır Necip Fazıl ve Sezai Karakoç
Özet Her dünya görüşü veya din ortaya çıkışından belli bir süre sonra kendine ait bir estetik algı ve sanat görüşünü de ortaya çıkarır. İslam’ın ortaya çıkışından sonra da İslam estetiği ve sanatı oluşmaya başlamıştır. Batı’da taklit düşüncesini...
SB Kitap: Beni “Akkuyu”larda Merdivensiz Bıraktın, Türkiye’nin Nükleerle İmtihanı
Niras ve BBC Media Action ortaklığındaki “Objective” isimli araştırmacı gazetecilik programının desteğini almış olan Beni “Akkuyu”larda Merdivensiz Bıraktın, bu denli güncel bir mesele hakkındaki ender ve bir o kadar da...
Psikoloji’nin Kült Çalışması: Rosenhan Deneyi, Delilik Mekanlarında Akıllı Olmak Üzerine
Eğer akıllılık ve delilik varsa, varolduğunu nasıl bileceğiz? Soru mantıksız da değil, başlı başına delilik de… Anormalden normali ayırt edebileceğimize bireysel olarak ne kadar çok ikna olmuş olsak da, basitçe, bulgular ikna edici değil...
Savaşın Yıkıcılığına Dair Kubrick’ten Şen Şakrak Bir Satir: Dr. Strangelove
1964’de Soğuk Savaşın çalkantılarını yaşayan insanlar, bu filmle, sadece bir atom bombası geliştirmenin insanlık için ne denli korkunç bir hata olacağını görmediler; aynı zamanda, Kubrick’le hemfikir oldular. New York Times eleştirmenlerinden Ruth...
Yeni Medyayı Alternatif Medya Bağlamında Anlamak
20. yüzyıl sonunda farklı medya teknolojileri ve iletişim biçimlerinin tek bir platformda bütünleşmesi hız kazandı. Bu bütünleşme sonucunda yeni medya olarak adlandırılan yeni bir iletişim ortamı doğdu. Bu yeni...
Mimarînin Belleği İnşa Edişi ve Psikoloji
Sanıyorum, bir eylemi gerçekleştirmenin en hazin yanı, onun sorumluluğu —ve hatta boyunduruğu— altına girmektir. Hazin, çünkü gerçekleşmiş olanı gerçekleşmemiş kılabilmeye muktedir değiliz. Çoğu zaman telafiye kalkışmak, vaziyeti önceki hâlinden...
Milliyetçilik İdeolojisine Dair
Milliyetçiliğin Doğuşu Genel olarak milliyetçilik, özellikle ortaya çıktığı şartlar açısından, sosyolojinin konusu olmakla beraber, bir ideoloji olarak milliyetçilik esas itibarıyla siyaset teorisi ve felsefesinin konusudur. Bu anlamda...
Devlet İyiliği Temsil Eder, İyilik Yapmaz
Şikayet ve itiraz günümüzde, modern toplumların kulak verilmeyen yakınması oldu. İlerlemiş toplumlarda salt itiraz ve şikayetle yeterli bir güç kazanılamayacağı açıktır. Bir yanda; işgal, şiddet, terör ve soykırım, diğer yanda “uluslararası barış”ın...
Arap Baharı’ndan Kesitler: Yeni Ortadoğu’yu Anlamak
Mağrur zorba, kavgada küstah, Yıkımın sevgilisi, hayata düşman! Gülüyorsun acısına âciz bir ülkenin Halkının kanıyla lekelenmiş müstebit elin, Kirletiyorsun büyüsünü bu dünyanın, Ekerek dikenlerini, doğuma yeis getirmek için. Ebu’l-Kasım eş...
Ampirizmin Ötesinde, Metafiziğin Kıyılarında: Pokémon Go
Pokémon Go’ya yabancı değiliz ve onunla tanışıklığımız, bir çoğumuzun Pokémon izleyerek büyümüş veyahut mahallede Pokémon tasoları ile oynamış olmasından kaynaklanmıyor. Belki işin bu nostaljik boyutu, oyunun oldukça geniş bir kitleye çok daha kısa...
Bazı Dinler Diğerlerine Göre Daha Yüksek Doğum Oranına mı Sahip?
Söz konusu sunum Trandalyzer adlı yazılım ile yapılmış olup ilgili yazılım Hans Rosling’in tarafından geliştirilmiştir. Yazılım; istatistiksel verilerin, görsel bir şekilde zamanla değişimini animasyon haline getirerek yapılan sunumların daha...
Psikolojik Roman, Romana Yansıyan Yazar ile Türk Edebiyatındaki Bazı Örnekleri Üzerine Bir İnceleme
Giriş İnsan davranışlarını inceleyen bir bilim dalı olan psikoloji ile edebiyat arasında sıkı bir ilişki söz konusudur. Bu ilişkilerden sadece bir bölümü, modern romanların çoğunda gördüğümüz psikolojik temayı ve psikolojik roman türünü ortaya...
Türkiye Klasikleri 5: Şerif Mardin – Din Sosyolojisi Açısından İslam
Sosyal Bilimler Platformu, Türkiye Klasikleri – 05 Yazar: Şerif Mardin Makale Başlığı: Din Sosyolojisi Açısından İslam Kaynak: Din ve İdeoloji (Toplu Eserleri 2), İletişim Yayınları, 1992, ss. 67-104 Söz konusu makaleyi .pdf formatında indirmek için...