Özgürleşimci siyaset, her zaman “doğal düzen” gibi görüneni yıkmalı, zorunluluk ve kaçınılmaz olarak sunulanın sadece olumsal/zorunsuz olduklarını göstermelidir, tıpkı daha önce imkansız olarak kabul edileni ulaşılabilir kılması...
Kayda Değer Akademik Metinler
Varoluşçuluk: Sartre ve Camus’yü Daha İyi Anlamak İçin Çizgibilim
Richard Appignanesi’nin yazdığı ve Oscar Zarate’nin çizimleriyle-karikatürleriyle yer aldığı Varoluşçuluk: Sartre ve Camus’yü Daha İyi Anlamak İçin Çizgibilim kitabından bahsetmeden evvel, ana hatlarıyla “Varoluşçuluk” üzerine konuşmak gerektiğini...
Değişimi Anlamak: Georges Balandier, Büyük Rahatsızlık
Bu yazıda siyasal antropolojinin kurucu isimlerinden, “kolonyal durum” kavramını ilk kez kullanan ve 2016 yılında aramızdan ayrılan etnolog ve sosyolog Georges Balandier’in sosyolojisinden kısaca bahsedilerek Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları...
Sarı Yelekliler: Fransa‘da Neden Bu Kadar Fazla Sokak Protestosu var?
Bu dergi [The New Yorker] için yazmış en büyük muhabir ve en ateşli Fransız hayranı A. J. Liebling, bir muhabirin sizlere ne gördüğünü, yorumlayıcı bir muhabirin gördüğü şeylerin anlamını ve bir uzmanın görmediklerinin anlamını anlattığını...
Emil Cioran: Yaşamın ve Ölümün Aykırı Filozofu
Felsefe, ölüm karşısında çaresiz mi kalır? Karl White, Rumen filozof Emil Cioran’ın doğum, varoluş ve yokoluş üzerine yaşam boyu süren meditasyonuna başvurup, felsefenin bizi son saatlerimizin ümitsizliğinden kurtarıp kurtaramayacağını, onun...
Zihin Devrimi: Radikal Aydınlanma ve Modern Demokrasinin Kökenleri
Jonathan Israel, modern demokratik değerlerin ortaya çıkmasına ilişkin araştırmaların durumundan memnun değildir. Eşitlik ve bireysel hürriyet gibi fikirleri Aydınlanma Dönemine kadar izleyerek 1770 ve 1780’lerdeki bir radikal aydınlanmanın “zihin...
İnsan Olmak: Varoluşçular Kahvesi
1962’de Martin Heidegger, Ege’ye doğru bir yolculuğa çıktı. Yunanistan’a gitmek kolay bir karar değildi. Yedi yıl önce, tren ve gemi biletleri almış, nihayetinde, yeltendiği şeyin büyüklüğü kafasına dank edince, yolculuğu iptal etmişti...
İngiliz Sömürgeciliği Bir Fincan Mükemmel Çayı Nasıl Mahvetti?
Geçtiğimiz günlerde meslektaşım Ilan Pappe ile Filistin üzerine bir konferansa katılmak üzere Mexico City’deydik. Tüm dünyada gerçekleşen son mezalimden haberdar olarak birlikte geçirdiğimiz unutulmaz birkaç gün boyunca (Filistin’deki Siyonist...
Pagan İnançları: Doğa, Druidler ve Cadılar
Paganizm, en iyi şekilde, doğanın yüceltilmesini temel alan bir grup din ve dinsel gelenek olarak tanımlanır. Tıpkı Hinduizm’deki gibi, tek bir kurucusu, kutsal kitabı ya da dinsel felsefesi yoktur. Ne var ki çoğu Pagan doğal dünyanın kutsal...
Sicilya Konuşmaları: Hep Bir Ağızdan Sorulan “Neden?”
Babasının annesini terk ettiğini öğrenen adam, vurdumduymaz tavırlarından vazgeçer, ancak içinde anlamsız öfkeyle dolu bir şekilde köklerine geri döner ve geçmişinin topraklarını yeniden keşfetmeye çalışır. Sicilya kırsalında üç gün boyunca...
Mikhael Doukas’ın Gözünden Osmanlılar: Anadolu ve Rumeli (1326-1462)
Son dönem Bizans tarihçileri arasında sınıflandırılan Mikhael Doukas, Türkler hakkında neredeyse en fazla ayrıntı ve bilgi veren bir tarihçi olması bakımından özellikle Türk tarihi için ayrı bir ehemmiyet arz eder. Doukas, orijinal adıyla Historia...
Serbest Düşünce Mekânları #1: Khora Felsefe Atölyesi
sosyalbilimler.org #SerbestDüşünceMekanları başlığı altında, zaman, mekân ve aktörlerden bağımsız olarak, ülke atmosferinden birinci dereceden etkilenen üniversitelerin / akademinin içinde bulunduğu durumu yetersiz gören ve düşüncenin serbest...
Ateistler İçin Din: Bir İnanmayanın Din Kullanım Kılavuzu
Alain de Botton’ın Ateistler İçin Din: Bir İnanmayanın Din Kullanım Kılavuzu kitabının başlığını genel anlamıyla ele alalım. Bu, metafiziğin doğası veya inancın faziletleri konularında meraklı okuyucular için [yazılmış] bir kitap değil: bu...
Modern Bir Dünyada Paganlar: Neopaganizm Nedir?
Modern Paganizm (Neopaganizm ya da Çağdaş Paganizm olarak da bilinir), doğanın yüceltilmesini merkeze alan bir hareket, dinler veya dinsel gelenekler grubudur. Modern Paganizm, antik pagan inançlarından uygulamalar alır ve çağdaş dinsel düşünceye...
Byung-Chul Han’ın Keskin-Kör Bıçakları
Söz konusu Byung-Chul Han olduğunda kendimizi ikircikli bir konumda buluruz. Bir yandan iletişim, şiddet, gösteri, sosyal medya, porno gibi alanlar üzerine zihin açıcı denemelere sahip bir yazar; öte yandan ele aldığı düşünürleri, dönemleri, keskin...
Postmodern Bir Kültürde Parrhesia Mümkün mü?
Bir çağın içindeyken başını oradan çıkarıp uzatmak, başka bir dile, başka bir tine geçmek çarpıtmaları, kırılmaları ve sıçramaları saymazsak olanaksızdır. Bu yüzden en zoru şu meşum kuş, Minerva’nın baykuşu, henüz havalanmadan alacakaranlığın...
Antik Roma’da Mit Avlamak: Caligula’nın Atı
İmparator Caligula’yı düşündüğümüzde, çoğunlukla aklımıza gelen, John Hurt’ün BBC Televizyon dizilerinden Ben, Claudius’daki harika, manyakça performansıdır. Hurt altın bir bikini içinde dans eder, evlatlarının kanından sırılsıklam olmuş sakallarını...
“İman, Vicdanın Yükünü Topyekün Terketme Denemesidir.”
Aşağıda yer alan metin, Sevan Nişanyan’ın kaleme aldığı, Ekim 2018’de Liber Plus Yayınları etiketiyle yayımlanan “Halim ile Selim: Tanrılar ve Dinler Üzerine Bir Tartışma” adlı kitabın “Ahlak” ana başlıklı bölümünde “İman ve...
“İlgi Çekici” Olmak Dünyada Objektif Bir Özellik Değildir
Çoğumuz bize keyif veren deneyimleri bilir ve onlara değer veririz. Taze taze toplanmış çileği yerken onun tadını çıkartırız. Sırf gülmek bize iyi geldiği için bir şeye gereğinden fazla güleriz. Böylesi deneyimlerin ne derecede değerli olduğu ya da...
Samir Amin: Dinî Yorumların Esnekliği
Modernite, insanların geçmiş dönemlerin geleneksel sosyal belirleyiciliklerinin zincirinden kurtulma isteğine dayanır. Bu özgürleşme de her düzeyde -ailede, üretimin ve yaşamın gerçekleştiği toplumda, devlette- geçerli, iktidarı meşrulaştırma...
Halim ile Selim: Tanrılar ve Dinler Üzerine Bir Tartışma
Zorlu cezaevi koşullarında yazılmış olan bu kitapta Nişanyan tanrı(lar)ın varlığını, ateizmi, ahlakın dini temellerini, akıl ve inanç ilişkisini, çağdaş dünyada dinlerin geleceğini, herkesin anlayacağı duru bir dille tartışıyor. Günümüzün önemli...
Adorno: Düşünmenin Ahlakı Üstüne
Safdillik ile incelikli düşünme yeteneği o kadar sınırsızca birbirine dolanmıştır ki, birini ötekine karşı kullanmanın hiçbir yaran olamaz. Akıldışına tapanların ve her türden entelektüel madde koleksiyoncusunun yaptığı gibi, sistemsiz ve rastlansal...
Sertlik, Radikallik ve Dedikodu Olarak Bilimsel Felsefi Faaliyet
Bir düşün ve düşünürler dünyası olarak sosyal bilim ve sağın bilim dünyası, cadı kazanlarının kaynatıldığı dedikodu ve çekiştirme alanıdır da aynı zamanda. Uzaktan tekin görünen sağın bilim bile bilinenin aksine bir dedikodu üretim fabrikası gibidir...
Siyasetin İmgesi, İmgenin Siyaseti
Siyaset bilimcilerinin kolaylıkla üzerinde uzlaştığı şeylerden bir tanesi, modern siyasetin iki kurucu metni olduğudur. Bunlar; Makyavel’in Prens’i ve Hobbes’un Leviathan’ıdır. Bu metinler, özünde, modern siyaseti kavramaya ve açıklamaya olanak...
Hayvan ile Züppe Arasında Çin Halkı
Alexandre Kojève için “hayvanlık” Birleşik Amerikalıya, “züppelik” ise Japonlara ait vasıflardır. Bu ikisi de insanlığın farklı vektörlerde reddedilmesi üzerine temellenir. Birisi insanın bozulmuş doğasından uzaklaşmak, aslına yaklaşmak adına...
Kuşak Çatışması ve Amerikan Dış Politikası
Milenyum neslinin yükselişi Amerika’nın küresel liderliğini bitirir mi? Amerika’nın dünya ile derin bir etkileşim içinde olmaya devam etmesini savunanları dinlersek bu olasılığın tamamı gerçek. Chicago Council on Global Affairs tarafından yapılan...
