Evliliği diğer ilişkilerden ayıran nedir? Bu ayrımı yapan devamlılık değildir, nikahsız birliktelikler evliliklerden daha kalıcı olabilir. Çocuklar, evlilik hâlinin sürdürülmesini sağlayan yegâne koruyucular değildir. Liberal demokratik devletlerin...
Kayda Değer Akademik Metinler
Ev Sosyolojisi mi?
Bir yıl önce*, 18 aylık aradan sonra ilk kez İngiltere’ye döndüm. Zihnimde Kenneth Grahame’ın eve dönüşün duygusal güçlerine dair dokunaklı bir çağrışım yapan The Wind in the Willows’u [Söğütlerdeki Rüzgâr] yankılandı: Ev! Kast ettikleri oydu, o...
“Yerinde Davranmamak Kişiyi Suçlu Kılabilir”: Geçmişe İlişkin Suç
1944 yılında Almanya’da dünyaya gelen yazar, yargıç ve aynı zamanda kamu hukuku ve hukuk felsefesi profesörü olan Bernhard Schlink’in Mart 2019’da Zoe Kitap tarafından yayımlanan Geçmişe İlişkin Suç ve Bugünkü Hukuk çalışması, yazarın hukuk...
Cemaat: Büyük Bir Meseleye Kuramsal Bir Yaklaşım
Cemaat konusu üzerine çeşitli yazarların sayısız kavramı bulunmaktadır. Cemaat, kuramsal bir kavram olarak bir nebze belirsiz olmakla kalmamakta, fakat aynı zamanda farklı kültürel bağlamlarda farklı şekillerde kullanılmaktadır. Dolayısıyla, genel...
Tehdit Et Ama Katıl: Seçimleri Boykot Etmek Neden Kötü Bir Fikirdir?
Irak’ta 2010 genel seçimlerine doğru giden süreç, bir süredir her şeyin tekrar yaşanacağına dair bir görünüm sergiliyordu. Önemli bir Sünni siyasi parti olan Ulusal Diyalog Cephesi, başta kendi liderleri Salah al-Mutlak olmak üzere, yüzlerce adayın...
Adalet Sorunu: Akademik Teori, Uygulamaya Yönelik Teori
Başarılı bir yorum, yorumladığı hukuk pratiğine hem uymalı hem de onu gerekçelendirmelidir. Yargı kararları bazı kişileri, zarara uğramış başka kişileri tazmin etmeye zorlar, çünkü bunların hukuka uygun eylemleri birbirleriyle çatışmıştır. Kararlar...
Filmlerdeki Mafya
Carlos Muñoz Portal genç bir görünüme ve güzel bir gülümsemeye sahipti. Genç yaşından itibaren film endüstrisinde çalışmak istemişti. O sıralarda, Meksika’da, aralarında Mel Gibson’ın Apocalypto’sunun ve Fast and Furious 4’un de bulunduğu çeşitli...
Yasa’nın Berisi: Butler Üzerine Bir Not
Aslında (eril ve dişil konumlar içinde sabitlenmiş birincil ya da kurucu özdeşleşmelere son kertede indirgenemeyecek olan) çoklu özdeşleşmelerin mümkün olması Yasa’nın belirleyici olmadığına, hatta belki tekil bile olmadığına işaret eder. –...
Bilim İnsanları Olarak İşimiz Hakikatı Bulmak ve Hikâye Anlatıcısı Olmak
Bilim insanları genellikle araştırma bulgularını duyurmak için çabalarlar. Bizim konumuz teknik olabilir ve genel bir okuyucu tarafından kolayca sindirilemez. Ve yeni keşiflerimiz —mozaik bir düzlemden tutun da uzaydaki kütle çekimsel dalgaların...
Meritokrasiye İnanmak: Sadece Yanlış Değil Aynı Zamanda Kötü
“Sefalet içinde doğmuş küçük bir kızın, başkaları ile aynı başarı şansına sahip olduğu bildiğinde, inancımıza sadık kalırız…” — Barack Obama, Açış Konuşması, 2013. “Amerikan şirketleri ve çalışanları için dürüst bir oyun alanı oluşturmalıyız.”...
Büyük Tanrılar Uygarlıkların Yükselişinden Önce Değil Sonra Geldi
Dini düşündüğünüzde muhtemelen iyiyi ödüllendiren kötüyü ise cezalandıran bir tanrıyı düşünüyorsunuz. Fakat ahlaki kaygı güden tanrılara dair düşünce hiç de evrensel değil. Sosyal bilimciler uzun süredir bilmekte ki –misyonerlerin “pagan” diyerek...
Geçmişle Baş Etmede Hukukun Yeri: Geçmişe İlişkin Suç ve Bugünkü Hukuk
Öyle suçlar vardır ki sadece işleyen birkaç kişiye değil bütün topluma sirayet eder. Bu suçlar öyle suçlardır ki sonraki kuşaklar bile suçluluk hissinden yakasını sıyıramaz. Tıpkı Nazi Almanyası döneminde işlenirken kimsenin direniş göstermediği...
Kaygı ve Yalnızlık İçinde Ölmek
Sevilen bir kişinin ölümünü izleyen yalnızlık Augustinus’un ve Roland Barthes’ın tanıklıklarında dile getirilmiştir; peki ama ölmekte olan kişinin iç dünyasına, yalnızlığına yaklaşmak nasıl mümkündür? Depresif bir kaygının ateşiyle...
Kubrick’i Anlamak: The Shining
The Shining de gösterime girdiğinde, diğer birçok Kubrick filmiyle aynı kaderi paylaştı; izleyiciler filmi sevmedi, bu nedenle onu yadsıdılar. Daha da önemlisi filmi yapısal olarak ele almalarına imkân verecek şekilde anlamadılar. Ayrıca film...
Açık Yaranın Sesi: Bir Politik Anlatı Olarak Ahmet Kaya Şarkıları
İstanbul’da Birinci Dünya Savaşı’nın büyük karmaşası içinde Zeynep Hanım Konağı’nda İnas Darülfününu’nda başlayan kadınların üniversite macerası,[1] Cumhuriyet’in kurucu kadrolarının desteği ve yüksek öğretim pazarlarının oluşmaması sayesinde...
Bertrand Russell Metni: İktidarın Biçimleri
İktidar, alınması düşünülen sonuçların ürünü olarak tanımlanabilir. Böyle olunca da iktidar, nicel (quantitative = kemmî) bir kavramdır: aynı isteklere sahip iki kişiden biri, ötekinin gerçekleştirdiği bütün istekleri ve bunların yanısıra daha başka...
Hukukları Tanımlardan Kurtarmak
Bir kavram hakkında konuşmaya başlamadan önce genellikle onu tanımlamaya çalışırız. Bu nedenle hukuka giriş niteliği taşıyan kitapların çoğunda cevaplandırılmaya çalışılan ilk soru, hukukun ne olduğuna ilişkindir. Ne var ki yüz yıllardır sorulagelen...
Göçmenler Zamanında Aşk: Görücü Usulü Evlilikler Üzerine Yeniden Düşünmek
Fransız komünist düşünür Alain Badiou, Aşk’a Övgü adlı kitabında, müşterilerine ‘aşka düşmeden aşk’ vaat eden arkadaş bulma sitelerinin ticari diline işlenmiş olduğunu gördüğü ‘risksiz aşk’ kavramını eleştirir. Badiou’ya göre, ‘acı...
Evrim, Yaşlanmanın Verimsizliğiyle Neden Baş Etmedi?
Yaşam, biyolojinin düzenini ve giriftliğini fiziğin sonu gelmeyen kaosuna karşı rekabete sokar. Termodinamiğin ikinci kanunu ya da zamanın termodinamik oku, her doğal sistemin daima artan düzensizliğe doğru eğilimli olduğunu belirtir. Ölümü...
Özgürlük, Hukuk ve Demokrasi
“Özgürlük, hukuk ve demokrasi” üçlemesi günümüzün sosyo-politik sistem idealinin özeti olarak görülebilir. Medenî bir toplumsal-siyasal hayat ancak en azından bu üç temel değer üzerine oturan bir sistemde mümkündür. Bununla beraber, bu...
Black Mirror Bandersnatch: “Harikalar” Diyarının Karanlığında
Amerikalı film yapımcısı ve aktör Robert W. Wagner, 1995’de kaleme aldığı The Spectator and the Spectacle adlı makalesinde, gelişen sinema teknolojisi hakkında sorduğu ilginç ve öngörülü bir soruyla hafızalara kazınmıştı: “Sinemanın günümüzdeki...
Yazar, Otör: Okurun Teorisi Her Zaman Romancının Teorisidir
Roman sanatına hükmeden birçok kaygı arasında, roman yazarının okur hakkındaki kaygısı vardır —parıldayan yüzme havuzunun kenarındaki, çılgın plajdaki, bir kafedeki, yataktaki: Canlı ve görünmez okur. Arjantinli roman yazarı Ricardo Piglia’nın...
Şerif Mardin’in Takdimi: Max Weber Üzerine
Günümüzün sosyoloji biliminin önderleri arasında zirvedeki yeri dolayısıyla üzerinde sık sık durulan simalardan biri Max Weber’dir (1884-1920). Fakat bu şöhret daha çok Max Weber’in Amerika’da 1950’ lerde keşfedilmesinden sonra gelişmiştir. Hatta...
Dil, Diller ve Kamusal Düşünüş
Genel olarak «kamusal düşünüş» ya da «sağduyu» denilen şeyin değeri neye bağlıdır? Bu, kamusal düşünüşün yalnız nedensellik (illiyet-causalite) ilkelerini kuşkusuz üstü kapalı olarak kullanmasından ileri gelmez. Daha sınırlı bir tarzda birbiri...
Kaybolan Şehir: Osmanlı Döneminde İznik
Çağlar boyunca Batı Anadolu’nun belki de en mühim yerleşimlerinden birisi olan İznik şehri hem Bizans hem de Osmanlı’nın erken dönemlerinde vuku bulan hadiseleri bilmek bakımından oldukça önem arz etmektedir. Bu önem elbette Roma’nın Hıristiyanlığı...
En Yalnız Sayıdır Bir: Batılı Bir Sorunun Tarihi
Yazar Sylvia Plath günlüğünde “Tanrım, hayat yalnızlıktır” diye yazıyor. Paylaştığımız tüm kahkaha ve gülümsemelere ve aldığımız tüm uyku ilaçlarına rağmen diyor: … nihayet içinizi dökebileceğinizi düşündüğünüz birini bulduğunuzda...
